Đảng Cộng Sản Nhật Bản là một trong các đảng cộng sản đối lập lớn nhất trong thế giới, có 305,000 đảng viên thuộc 20,000 chi nhánh. Sau Chia Cắt Trung-Xô đảng bắt đầu tách biệt khỏi Khối Miền Đông và đặc biệt Liên Xô; khi tan rã đảng đưa ra thông cáo báo chí tiêu đề: "Chúng tôi đón chào sự sụp đổ của chính đảng biểu hiện điều ác lịch sử đó là chủ nghĩa đại quốc bá quyền" (「大国主義・覇権主義の歴史的巨悪の党の終焉を歓迎する」), nhưng đồng thời cũng chỉ trích các nước Đông Âu vì từ bỏ chủ nghĩa xã hội, gọi là "thất bại lịch sử".[12]

Vì vậy nên đảng không bị khủng hoảng nội bộ do Liên Xô tan rã và chẳng cân nhắc giải tán hoặc đổi tên hay mục đích cơ bản như các đảng cộng sản khác. Năm 2000 đảng thắng 11.3% số phiếu, 8.2% năm 2003, 7.3% năm 2005, 7.0% tháng 8 năm 2009 và 6.2% năm 2012. Trong những năm gần đây mức ủng hộ có gia tăng, nhưng trong cuộc bầu cử hạ viện năm 2014 giành được 21 ghế, so với 8 trong bầu cử trước, thắng 7,040,130 số phiếu tuyển khu (13.3%) và 6,062,962 số phiếu danh đơn (11.37%), là tiếp tục làn sóng ủng hộ thể hiện rõ trong cuộc bầu cử thành phố Tokyo năm 2013, khi đảng gấp đôi số nghị viên. Tranh cử bằng chính sách phản đối chủ nghĩa tân tự do, Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương, nỗ lực tu chính hiến pháp, căn cứ quân sự Mỹ trên đất Nhật và năng lượng hạt nhân nên đảng tận dụng được trào lưu thiểu số muốn phương hướng khác so với lộ đường hướng hữu của Nhật.[13]